Rejony wspinaczkowe Polski - Część 1 - Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
W cyklu artykułów odkrywamy polskie rejony wspinaczkowe :)
Dziś ruszamy z cyklem artykułów dotyczących polskich rejonów wspinaczkowych. Zaczynamy od klasyki - Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej! Lecimy :)
Geologia Polski
Ukształtowania terenu Polski wielu osobom kojarzy się głównie z terenami nizinnymi. "Wspinanie? To chyba trzeba w Alpy!" - słyszeliśmy nie raz. Nic bardziej mylnego! Rzeźba naszego kraju jest bardzo urozmaicona. Możemy znaleźć fantastyczne formacje skalne idealne do wspinaczki z liną jak i boulderingu.
Jura Krakowsko-Częstochowska - Kraina ostańców i zamków
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska jest miejscem wyjątkowym. Mamy tu wszystko - zamki, jaskinie, doliny, pustynie, no i oczywiście wapienne ostańce wprost idealne do ruchu w pionie.
Większość wspinaczy w Polsce zaczyna swoją przygodę ze wspinaniem właśnie tutaj. Jest to największy i często uważany za najlepszy rejon wspinaczkowy w naszym kraju. To tutaj zrodziła się polska tradycja wspinaczki sportowej. Rejon ten jest wciąż eksplorowany i rozwijany. Co roku powstaje tutaj kilkadziesiąt nowych dróg wspinaczkowych, a infrastruktura w ostatnich latach wykonała niesamowity skok do przodu.
Na jurze znajdziemy cały zakres trudności wspinaczkowych - od bardzo łatwych dróg szkoleniowych, poprzez wymagające i techniczne klasyki dostępne dla bardziej doświadczonych wspinaczy, aż po drogi skrajnie trudne, wyceniane na VI.8 (9a)
Dużym atutem jest dostępność terenów wspinaczkowych. Wyżyna położona jest pomiędzy Częstochową, Krakowem i aglomeracja śląską - mieszkańcy tych miast mają możliwość nawet na krótki popołudniowy wypad po pracy na wspinaczkę w terenie. Rozwijająca się baza noclegowa pozwala znaleźć nocleg w każdym zakresie cenowym. Znajdziemy tu kwatery prywatne, hotele, schroniska i kempingi. W niektórych rejonach możliwe jest rozbicie namiotu tuż pod skała.
Jakie są najbardziej popularne rejony i drogi? Skupimy się na kilku, a zaczniemy od północy.
Olsztyn koło Częstochowy
Olsztyn znany jest z XIII wiecznych ruin zamku znajdujących się na wzgórzu górującym nad miasteczkiem. Wzgórze te otoczone jest u podnóży dużą ilością sektorów wspinaczkowych. Przy samym zamku znajdziemy Słoneczne Skały oraz Filar Adeptów. Idąc kawałek dalej dojdziemy do Dziewicy, Szafy i Biblioteki. Szczególnie polecana jest Dziewica oraz sąsiadująca Owcza Ścianka gdzie znajdziemy drogi dla początkujących od III po VI . Na samej Dziewicy znajdziemy drogę o nazwie “Filar Dziewicy”, która przez długi czas była wzorową drogą o trudności VI.3.
Zamek w Olsztynie i okoliczne skały. Źródło: http://zamekolsztyn.pl/
Skały Podlesickie
Między Podlesicami i Kroczycami znajdziemy setki skalnych ostańców osadzonych na kilku wzgórzach, z Górą Zborów na czele. W tym regionie znajduje się ponad pół tysiąca dróg wspinaczkowych o zróżnicowanym stopniu trudności, obejmując nawet najbardziej wymagające, takie jak "Mental Terror" na Górze Kołoczek oraz "Sen Astralny" na Głowie Cukru (ocenione obie na poziomie VI.8). Doskonała infrastruktura powoduje, że jest to jeden z najpopularniejszych rejonów wspinaczkowych (ale też turystycznych!) na Jurze Północnej.
Góra Zborów, fot. J. Krawczyk
Skały Rzędkowickie
Ta grupa skalna to jedna z najbardziej charakterystycznych grup skalnych całej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Nazwa pochodzi od pobliskiej wsi - Rzędkowice - a samo miejsce jest absolutnym klasykiem Jury. Oferuje setki dróg wspinaczkowych o różnych stopniach trudności. Drogi szkoleniowe znajdziemy na Turni Kursantów znajdującej się mniej więcej w połowie muru skalnego. Dla mocniejszych zawodników polecane drogi to “Magnezjówka” VI.2+, “Strzelcy Podhalańscy” VI.3+ na Turni Lechfora. Absolutnym must do jest droga “Komin Lechwora” (VI) - w ładny dzień trzeba nastawić się na kolejkę wspinaczy.
Turnia Lechfora Źródło: https://orlegniazda.pl/
Mirów
Grupa skalna ciągnąca się po grzbiecie wzniesienia między Zamkiem w Mirowie a Bobolicami. Na mającym ponad 1 km długości obszarze znajdziemy dziesiątki dróg, z których możemy podziwiać zamki. Przeważają drogi ze średniej i wyższej półki. Znajdą się jednak też łatwiejsze drogi dla początkujących wspinaczy lub na rozgrzewkę. Nie ma tutaj dróg skrajnie trudnych (VI.7 i wyżej).
Początkujący powinni zacząć od drogi “Ringi Kursowe” na Turni Kukuczki. Tutaj też znajdziemy “Landrynkową Miłość” - VI.3+ oraz “Kuchar z La Manchy” - VI.5 - drogi wykutej w latach osiemdziesiątych pod zawody.
Turnia Kukuczki Źródło: https://orlegniazda.pl/
Góra Birów oraz Zamek Ogrodzieniec
Mniej więcej pośrodku między Częstochową a Krakowem znajduje się jeden z najpopularniejszych zamków w Polsce, wzniesiony jeszcze za czasów króla Kazimierza WIelkiego - Zamek Ogrodzieniec. Otoczony jest dziesiątkami skalnych baszt na których znajdziemy drogi wspinaczkowe w każdym przedziale trudności. Na północ od zamku znajduje się drewniany Gród na górze Birów - można sobie tu wyobrazić jak mogła wyglądać osada obronna z czasów gdy Polską rządzili pierwsi Piastowie. Cały ten rejon w nomenklaturze wspinaczkowej nazywany jest “Podzamczem”. Jest to jeden z najładniejszych i najbardziej okazałych rejonów skalnych naszej Jury. Skały są zróżnicowane pod względem rzeźby, przewieszenia, wysokości i rodzajem chwytów. W weekendy jest tu spory tłok, ale zdecydowanie warto!
W lewej części podzamcza (Góra Birów oraz Suchy Połeć) polecane drogi z “łatwiejszej półki” to “Kiedy kobieta płacze”, wymagające VI+ pozwalające wspiąć się z samego dołu na szczyt góry (droga ma ponad 35 metrów!). Po drodze doświadczymy każdego rodzaju wspinania - małych stopni i chwytów, siłowych ruchów w lekkim przewieszeniu, przewinięcia przez filar i wreszcie spaceru (w górę) po łatwym terenie. Wspinacze często są atrakcją dla odwiedzających drewniany gród. Koniec drogi znajduje się dosłownie kilka metrów od tarasu widokowego. Z trudniejszych propozycji warto zwrócić uwagę na “Sklepy cynamonowe” VI.3+, “Skowyt” VI.3+ czy “Czarna Wdowa” za VI.4.
Kilkaset metrów od Birowa znajdziemy Suchy Połeć - określany najbardziej “westową” skała jury. Wspinanie jest tu wyjątkowo inne, bardziej siłowe. Skała polecana jest silniejszym zawodnikom, gdyż znajdziemy tu drogi od VI.2 do nawet VI.6+ - klasyk rejonu “Soczysty sprint”.
Skała Birów. Źródło: https://mynaszlaku.pl/grod-na-gorze-birow-sredniowieczna-osada/
A co z prawym Podzamczem, w samej okolicy zamku Ogrodzieniec? Dla początkujących wspinaczy ciekawe opcje znajdziemy na Adepcie - skale znajdującej się niedaleko centrum miasteczka. Możemy tam znaleźć propozycje dróg od IV+ po VI.2+. Mocniejsi zawodnicy zwrócą swoją uwagę na dwie skały o pięknych powierzchniach - Wielką oraz Małą Cimę. Skały te oferują bardzo wymagające ruchy po mikroskopijnych chwytach - są kwintesencją Jury :). Znajdziemy tu klasyki - “Pijane Trójkąty” (VI.7), “Pierwszy krok ku doskonałości” (VI.7+/8) i “Made in Poland” (VI.8).
Zamek Ogrodzieniec Źródło: https://jura24.pl/
Dolina Będkowska
Dolina Będkowska to jedna z największych dolin Jury Krakowsko Częstochowskiej. Znajdziemy tu dziesiątki szlaków spacerowych, jaskinie oraz niezwykle popularną i klimatyczną Brandysówkę oferującą noclegi, pole namiotowe oraz niezwykle dobre posiłki. Dolina położona jest w zasięgu wycieczki rowerowej z Krakowa i jest mekką wspinaczy.
Jeżeli ktoś szuka wspinania po pięknej płycie skalnej powinien spróbować drogi “Płyta Sasa” za VI+, znajdującej się na "Dupie Słonia" (niestety, wulgaryzmów w nazewnictwie na Jurze jest sporo). Kawałek dalej na Sokolicy znajdziemy - “Warianty Miksera”, majstersztyk w swojej wycenie (VI+). Droga ta ma ponad 55 metrów wysokości i jest podzielona na trzy wyciągi. Droga pozwala zasmakować wspinania wielowyciągowego, a widoki ze szczytu Sokolicy zapierają dech w piersiach.
Z trudniejszych pozycji warto spróbować “Lewy Meningitis” VI.3 na "Dupie Słonia" oraz klasyka o groźnej nazwie “Trwoga Archeologa” za VI.5+.
Dolina Będkowska Źródło: https://topo.wspinka.org/rejony/jura/jura-krakowska/dolina-bedkowska
Dolina Bolechowicka
Dolina Bolechowicka to nieduża, przepiękna dolinka, która cieszy oczy walorami przyrodniczymi. To tutaj znajdziemy słynny Mur Pokutników, na którym znajduje się przeszło 50 bardzo trudnych dróg (do VI.6). W Dolinie Bolechowickiej narodziła się polska wspinaczka sportowa - jeszcze przed II wojną światową, w 1925 roku, grupa krakowskich wspinaczy zaczęła eksplorować położone tutaj skałki. Mieszkańcy pobliskich Bolechowic obserwując ich poczynania i słysząc brzęczenie wspinaczkowego szpeju nazwali ich "Pokutnikami", porównując ich do pokutujących duchów.
Na Filarze Abazego znajdziemy propozycję dla średnio zaawansowanych wspinaczy - “Ryski nad tablicą” za VI+, oraz “Prawe łaziki” w tej samej wycenie, które wytyczono w 1944 roku! Jak na tamte czasy była to niezwykle wymagająca droga wspinaczkowa.
Jeżeli czujemy, że poruszamy się sprawie po drogach za VI.5, musimy koniecznie wstawić się w “Chińskiego maharadże”. Pierwsza droga w tej wycenie w Polsce, wytyczona przez Pawła Korczaka w 1984 roku, jest do dziś klasykiem rejonu a nawet często uważana jest za najbardziej rozpoznawalną drogę na Jurze (zawdzięcza to również książce Wojtka Kurtyki o tej samej nazwie)
Dolina Bolechowicka Źródło: https://wkolokrakowa.pl/dolina-bolechowicka/
Podsumowanie
Na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej znajdziemy dziesiątki rejonów z tysiącami dróg wspinaczkowych w każdym zakresie trudności. Jeżeli chcesz postawić pierwszy krok na jurajskim wapieniu - zapisz się na jeden z dostępnych kursów wspinaczki skalnej! W Rack Rascals pokażemy Ci jak okiełznać ten rejon i spróbujemy wspinania w najpiękniejszych miejscach Jury :)
Interesuje Cię wspinanie? Chciałabyś/chciałbyś spróbować wspinaczki skałkowej? A może szukasz trenera, z którym mógłbyś/mogłabyś bezpiecznie udoskonalić technikę?
Szkolimy na każdej ściance :)
Zgłoś się do RACK RASCALS:)!
Zapraszamy na treningi i kursy wspinania w Warszawie, kursy skałkowe na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, Górach Sokolich i Rudawach Janowickich. Organizujemy także wyprawy zagraniczne, na których uczymy wspinania.
Dla Ciebie: Kurs wspinaczki skalnej po drogach ubezpieczonych / Kurs wspinaczki wielowyciągowej